Rối loạn tuần hoàn não ở người cao tuổi: Những nguyên nhân không ngờ

RLTHN có thể ở các mức độ khác nhau: nặng, nhẹ và trung bình, nhưng khi bị RLTHN dù ít, dù nhiều đều ảnh hưởng đến cuộc sống và sinh hoạt của người bệnh. RLTHN nặng thì có nhiều nguy hiểm đến tính mạng của người bệnh.

Nguyên nhân

Do thiếu lượng máu cần thiết đến nuôi dưỡng não mà trong máu có đầy đủ chất dinh dưỡng và đặc biệt là lượng oxygen dồi dào. Hiện tượng này xảy ra có thể do quá trình lão hóa mạch máu não hoặc xơ hóa mạch máu não (xơ vữa động mạch não).

Bệnh xơ vữa động mạch là một bệnh được giới chuyên môn y khoa nhắc đến từ lâu do thành mạch và lòng động mạch dày, cứng (xơ cứng), thậm chí có nhiều mảng xơ vữa thành mạch làm giảm lưu lượng máu và giảm sự lưu thông của máu hoặc tắc dòng máu đến nuôi dưỡng tổ chức não gây nên RLTHN.

Nguyên nhân của xơ vữa động mạch đã được làm sáng tỏ bởi sự lắng đọng mỡ, trong đó cholesterol đóng vai trò chủ đạo. Chất cholesterol phần lớn do tổ chức gan sản xuất ra và được chuyển hóa thành HDL (High Density Lipoprotein) và tồn tại dưới dạng LDL-C. Nếu chất này nhiều quá sẽ hình thành các mảng xơ vữa trong lòng động mạch (chất này còn gọi là cholesterol xấu).

Khoa học đã chứng minh xơ vữa động mạch và biến chứng của nó là nguyên nhân gây tử vong hàng đầu của người cao tuổi.

Biểu hiện

Đối với RLTHN cấp tính, biểu hiện thường gặp là chóng mặt, xây xẩm mặt mày, buồn nôn, nôn, nặng đầu khi thay đổi tư thế... Những triệu chứng này thường gặp vào lúc nửa đêm hoặc gần sáng.

Nhiều người bệnh cho biết là họ rất sợ các triệu chứng này bởi nó rất dễ nhầm với tai biến mạch máu não, đặc biệt ở người có tăng huyết áp. Tuy vậy cơn RLTHN không gây yếu, liệt tay chân, nhân trung, mặt... Ngoài các triệu chứng điển hình khi cơn cấp tính xảy ra người bệnh còn có thể thấy kém tập trung tư tưởng, giảm khả năng tư duy, chậm hiểu, lười suy luận và đãng trí.

Phòng bệnh

Khi nghi ngờ bị RLTHN (có đau đầu, chóng mặt, buồn nôn...), cần đi khám bệnh ngay và rất nên khám bệnh định kỳ.

Trong cuộc sống hàng ngày cần có chế độ ăn uống hợp lý như ăn nhiều rau, quả, cá (mỗi tuần nên ăn vài ba bữa cá), hạn chế ăn nhiều thịt, không nên ăn mỡ động vật. Nên hạn chế đến mức tối đa uống rượu, bia. Nên bỏ thuốc lá hoặc thuốc lào. Tập thể dục đều đặn để ngăn ngừa một số bệnh như tăng huyết áp, xơ vữa động mạch, thừa cân vì các bệnh này gián tiếp làm xuất hiện bệnh thiểu năng tuần hoàn não.

Khi đã được xác định bị thiểu năng tuần hoàn não, cần tuân theo những lời tư vấn của bác sĩ khám bệnh cho mình, nhất là chế độ ăn, tập luyện, dùng thuốc. Cần cho những thành viên trong gia đình biết về bệnh của mình, nhất là các bệnh có liên quan đến bệnh thiểu năng tuần hoàn não để được giúp đỡ, giám sát và tạo điều kiện thuận lợi trong chế độ ăn, uống, nghỉ ngơi và dùng thuốc.

NCT không nên tắm nước lạnh khi mới đi ngoài trời nắng về và mùa lạnh, NCT nên mặc ấm, nơi nằm ngủ tránh gió lùa. Mùa đông mỗi lúc thức dậy, nhất là lúc nửa đêm và gần sáng cần nằm tĩnh dưỡng một lúc mới ngồi dậy, tránh lạnh đột ngột bởi vì NCT bị thiểu năng tuần hoàn não có nhiều nguyên nhân gây nên nhưng nếu liên quan đến bệnh của hệ thống tim mạch (tăng huyết áp) mà bị lạnh thì mạch máu co lại đột ngột làm não thiếu máu đột xuất sẽ rất dễ gây tai biến mạch máu não.