Viêm não Nhật Bản "vào mùa": Triệu chứng, nguyên nhân và cách phòng bệnh

TS.BS Nguyễn Văn Lâm chia sẻ, bệnh viêm não Nhật Bản do virus viêm não Nhật Bản gây nên, bệnh có thể mắc quanh năm nhưng thường bắt đầu vào các tháng mùa hè, đỉnh điểm dịch vào các tháng 5, 6, 7.3 đồ chơi “siêu độc” nhưng các mẹ vẫn cho con chơi bất chấp ung thư, đừng để "mất bò mới lo làm chuồng"Bé 6,5 tháng ăn trứng bị dị ứng tím tái cả người - cha mẹ hết sức cẩn trọng khi cho con thử món mới ăn dặmSở dĩ bệnh hay gặp vào mùa này vì đây là mùa thuận lợi cho muỗi truyền bệnh phát triển và cũng là mùa có nhiều loài hoa quả chín thu hút chim từ rừng về mang theo mầm bệnh từ nơi hoang dã rồi từ đó truyền virus sang vật chủ trung gian như: lợn, gia súc gần người và sau đó lây sang cho người.

Đối tượng có nguy cơ mắc bệnh viêm não Nhật Bản

Tất cả mọi người ở mọi lứa tuổi đều có nguy cơ mắc bệnh viêm não Nhật Bản nếu chưa có miễn dịch với virus viêm não Nhật Bản. Tuy nhiên, bệnh viêm não Nhật Bản chủ yếu gặp ở trẻ em dưới 15 tuổi (cao nhất từ 2-8 tuổi).

Biểu hiện của bệnh viêm não Nhật Bản

Đây là một tình trạng bệnh nguy hiểm do virus gây nên, thường gây tổn thương ở não, để lại di chứng tinh thần và vận động, tỉ lệ tử vong cao.

Biểu hiện chính của bệnh là có sốt cao và kèm theo các triệu chứng liên quan đến tổn thương hệ thần kinh trung ương bao gồm: Đau đầu dữ dội, nôn vọt, co giật, lú lẫn, mất định hướng, thay đổi nhân cách, rối loạn nghe nói, ảo giác, mất trí nhớ, đờ đẫn, hôn mê...

Bệnh viêm não Nhật Bản hay gặp vào mùa này vì đây là mùa thuận lợi cho muỗi truyền bệnh phát triển. Ảnh minh họa

Nguyên nhân của bệnh viêm não Nhật Bản

Nguyên nhân của bệnh viêm não Nhật Bản là do virus viêm não Nhật Bản gây nên, tuy nhiên các loại virus khác cũng có thể gây viêm não cấp như: virus herpes, các virus đường ruột (như EV 71 gây bệnh tay chân miệng), sởi, quai bị...

Từ trước những năm 1997, khi nước ta chưa triển khai tiêm vắc xin phòng bệnh viêm não Nhật Bản, nguyên nhân gây viêm não virus chủ yếu là virus viêm não Nhật Bản chiếm tới 61,3% trong tổng số các ca viêm não vào năm 1995.

Nhờ kết quả phòng bệnh của chương trình triển khai tiêm vắc xin viêm não Nhật Bản tại nước ta, số trường hợp viêm não do virus viêm não Nhật Bản đã giảm đáng kể, đến nay chỉ còn chiếm khoảng 10-15% tổng số các trường hợp mắc bệnh viêm não virus.

Phòng bệnh viêm não Nhật Bản

Đối với virus gây bệnh viêm não Nhật Bản đã có vắc xin phòng bệnh, thực hiện tiêm vắc xin viêm não Nhật Bản đầy đủ và đúng lịch là biện pháp phòng bệnh quan trọng và hiệu quả nhất.

Tuy nhiên, nếu chỉ tiêm 1 mũi vắc xin thì không đủ hiệu lực bảo vệ, nếu tiêm đủ 2 mũi vắc xin hiệu lực bảo vệ đạt trên 80%, tiêm đủ 3 mũi vắc xin hiệu lực bảo vệ đạt 90-95% trong khoảng 3 năm, do đó trẻ em cần tiêm chủng với 3 liều cơ bản như sau:

- Mũi 1: lúc trẻ được 1 tuổi;

- Mũi 2: sau mũi 1 từ 1 đến 2 tuần;

- Mũi 3: cách mũi 2 là 1 năm.

Sau đó cứ 3-4 năm tiêm nhắc lại một lần cho đến khi trẻ qua 15 tuổi.

Ngoài tiêm vắc xin, các biện pháp sau đâycũng góp phần phòng bệnh cho cộng đồng, bao gồm:

- Thực hiện tốt vệ sinh môi trường, giữ gìn nhà ở sạch sẽ, vệ sinh chuồng trại để muỗi không có nơi trú đậu, nên dời chuồng gia súc xa nhà.

- Ngủ màn, không cho trẻ em chơi gần chuồng gia súc đặc biệt lúc chập tối đề phòng muỗi đốt. Các hộ gia đình thường xuyên sử dụng các biện pháp thông thường để xua, diệt muỗi.

- Khi có dấu hiệu sốt cao cùng với các triệu chứng tổn thương hệ thần kinh trung ương cần phải đưa trẻ ngay đến cơ sở y tế để được chẩn đoán và điều trị kịp thời.

Bệnh viêm não Nhật Bản có nguy hiểm không?

Bệnh viêm não Nhật Bản thường có biểu hiện rất cấp tính, rối loạn tinh thần ở các mức độ khác nhau. Tỷ lệ tử vong cao có thể lên đến 10% - 20%.