Phóng sự: Quan tâm chăm sóc SKSS VTN/TN:Vì một thế hệ chủ động, tự tin phát triển bản thân và xây dựng đất nước

Ở độ tuổi này, các em có khả năng sinh sản nhưng cơ thể chưa thực sự chín muồi về sinh dục, chưa ổn định về mặt tâm sinh lý và chưa thể làm cha, làm mẹ. Vì vậy, việc chăm sóc sức khỏe sinh sản vị thành niên, thanh niên là vô cùng cần thiết. Trong đó, công tác truyền thông, giáo dục giới tính cho thanh thiếu niên ở độ tuổi này chiếm vai trò quan trọng.

Thực tế cho thấy, hiện nay, tình trạng quan hệ tình dục sớm, tình dục không an toàn, mang thai ngoài ý muốn và nguy cơ lây nhiễm các bệnh tình dục ở lứa tuổi vị thành niên có xu hướng gia tăng. Thực trạng này xuất phát từ việc kiến thức, kỹ năng cơ bản để bảo vệ sức khỏe của lứa tuổi này còn hạn chế. Hơn nữa, khi giáo dục về sức khỏe sinh sản cho các em, cha mẹ cũng thường có tâm lý e dè, né tránh, trong khi các em rất cần được hướng dẫn đầy đủ, sâu sắc. Thực tế trên cũng chỉ ra rằng, muốn giảm tỉ lệ mang thai ngoài ý muốn, mắc các bệnh lây nhiễm qua đường tình dục ở trẻ vị thành niên, thanh niên thì việc giáo dục giới tính, tuyên truyền về tình dục an toàn, cách sử dụng các biện pháp tránh thai, tăng khả năng tiếp cận dịch vụ chăm sóc sức khỏe sinh sản sớm và phá thai an toàn là rất cần thiết.

Trong thời gian qua, Chi cục Dân số - Kế hoạch hóa gia đình TP. Hải Phòng đã đẩy mạnh các hoạt động truyền thông trên các kênh thông tin đại chúng và trực tiếp tại cộng đồng với nhiều nội dung, hình thức đa dạng và đổi mới, phù hợp với từng địa phương, đối tượng, đẩy mạnh hình thức truyền thông trực tiếp nhằm hướng giúp đối tượng chuyển đổi hành vi bền vững. Trong chương trình hoạt động hằng năm, Chi cục Dân số - Kế hoạch hóa gia đình tỉnh đã phối hợp với Sở Giáo dục và Đào tạo tổ chức nhiều hoạt động truyền thông về dân số, CSSKSS vị thành niên, thanh niên, thiếu niên tại các trường THPT, THCS. Tại các buổi ngoại khóa, học sinh được truyền đạt nhiều thông tin: Những thay đổi tâm sinh lý lứa tuổi học sinh; sự thay đổi về thể chất và tinh thần; cảm xúc, kiến thức về sinh sản; mối quan hệ tình bạn, tình yêu trong sáng tuổi học đường; trao đổi, chia sẻ những thắc mắc về vấn đề tâm sinh lý; kỹ năng giải quyết các tình huống xảy ra trong mối quan hệ bạn bè khác giới tuổi vị thành niên; các em được giải đáp một số thắc mắc về vấn đề CSSKSS vị thành niên, thanh niên; phòng, tránh mang thai, nạo phá thai và tảo hôn ở tuổi vị thành niên...

Đầu tư cho chăm sóc sức khỏe sinh sản, sức khỏe tình dục là đầu tư cho sự phát triển của quốc gia, dân tộc, góp phần nâng cao chất lượng nguồn nhân lực, đóng góp vào sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa của đất nước. Đây là những nội dung quan trọng được khẳng định tại Kế hoạch hành động quốc gia về chăm sóc sức khỏe sinh sản, sức khỏe tình dục cho vị thành niên, thanh niên giai đoạn 2020-2025 của Bộ Y tế. Nghị quyết số 21-NQ/TW ngày 25/10/2017 của Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XII về công tác dân số trong tình hình mới đã đặt ra mục tiêu đến năm 2030 “Tỷ lệ nam, nữ thanh niên được tư vấn, khám sức khỏe trước khi kết hôn đạt 90%”. Đây là một trong những nhiệm vụ trọng tâm của công tác dân số trong giai đoạn hiện nay. Để đạt được mục tiêu này, cần có sự chung tay của các cấp, các ngành và toàn xã hội, đặc biệt là sự phối hợp giữa gia đình và nhà trường để giúp các em vị thành niên, thanh niên có một sức khỏe tốt nhất cho cuộc sống gia đình trong tương lai, cũng như sự nghiệp của các em sau này, góp phần nâng cao chất lượng dân số của đất nước.

Năm 2023, Tháng hành động quốc gia về Dân số và Ngày Dân số Việt Nam 26/12 có chủ đề “Tham gia tư vấn và khám sức khỏe trước khi kết hôn vì hạnh phúc gia đình, vì tương lai đất nước”. Tại TP. Hải Phòng, chương trình phát động Tháng hành động quốc gia về Dân số được Sở Y tế tổ chức tại Trường THPT Thái Phiên. Thông qua phần giao lưu tìm hiểu kiến thức, các em học sinh được cung cấp thông tin chính xác về sức khoẻ sinh sản, đồng thời hiểu hơn về tầm quan trọng của việc tầm soát, phòng ngừa, phát hiện và điều trị sớm một số bệnh tật có thể ảnh hưởng đến vấn đề tình dục, mang thai, sinh đẻ sau này. Các em nhận thức được tham gia tư vấn và khám sức khoẻ trước khi kết hôn không chỉ đơn thuần là việc quan tâm đến sức khoẻ của bản thân mà còn là trách nhiệm của các em đối với tương lai hạnh phúc của chính mình và chất lượng giống nòi của đất nước.

Theo thống kê của Bộ Y tế, hàng năm trên cả nước có hàng triệu thanh niên bước vào độ tuổi kết hôn. Trong đó, ước tính mỗi năm Việt Nam có khoảng gần 40 ngàn trẻ em sinh ra bị dị tật bẩm sinh. Thực hiện tư vấn và khám sức khỏe trước khi kết hôn là một việc làm cần thiết được Tổ chức Y tế thế giới khuyến cáo, đặc biệt trong giai đoạn hiện nay dưới những tác động từ ô nhiễm môi trường, các mối quan hệ xã hội, học tập, làm việc căng thẳng đã khiến cho những vấn đề về sức khỏe sinh sản của con người gia tăng. Khám sức khỏe trước khi kết hôn là giải pháp giúp thanh niên chuẩn bị các kiến thức, tâm lý cũng như sức khỏe để sẵn sàng cho cuộc sống gia đình trong tương lai và chuẩn bị đón chào những em bé sinh ra được phát triển hoàn toàn mạnh khỏe.

Có thể nói, việc truyền thông, giáo dục chăm sóc sức khỏe sinh sản vị thành niên, thanh niên là công tác quan trọng giúp phòng tránh nhiều hệ lụy tiêu cực trong giới trẻ và là nền tảng nâng cao chất lượng dân số lâu dài cho địa phương. Thông qua những kiến thức, kỹ năng chăm sóc sức khỏe sinh sản được trang bị, các em sẽ có ý thức xây dựng cuộc sống lành mạnh về thể chất và tinh thần, từng bước nâng cao kiến thức, thái độ, thay đổi hành vi, kỹ năng thực hành về chăm sóc sức khỏe sinh sản, góp phần giảm tình trạng mang thai ngoài ý muốn ở lứa tuổi học đường. Đây là hành trang cần thiết giúp các em bước vào đời, chủ động, tự tin hơn trong cuộc sống, đồng thời góp phần nâng cao chất lượng dân số - yếu tố quan trọng đối với sự phát triển kinh tế - xã hội của đất nước. Để làm được điều đó, ngay từ bây giờ, cần tạo môi trường xã hội thân thiện trong cung cấp các dịch vụ về chăm sóc SKSS/KHHGD đối với vị thành niên, thanh niên. Bên cạnh đó, cần mở rộng đối tượng tuyên truyền, vận động là cha mẹ, ông bà… để giáo dục, động viên con em tham gia tư vấn, khám và chăm sóc sức khỏe định kỳ.

Trẻ em hôm nay, thế giới ngày mai - bảo vệ và chăm sóc sức khỏe thể chất, tinh thần cho thanh thiếu niên - những chủ nhân tương lai của đất nước là trách nhiệm không của riêng ai. Trong bối cảnh xã hội, công nghệ và internet phát triển như hiện nay, quan tâm đầu tư chăm sóc sức khỏe sinh sản vị thành niên, thanh niên là một việc làm cấp thiết, cần sự chung tay vào cuộc của các cấp ngành, đoàn thể, sự đồng hành của gia đình, nhà trường và toàn xã hội, từ đó giúp các em khỏe mạnh, tự tin, bản lĩnh đón lấy những cơ hội, thách thức trong cuộc sống, phát triển tương lai, sự nghiệp của bản thân cũng như đóng góp vào công cuộc xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.